Τα τελευταία χρόνια ακούγεται συνεχώς η λέξη «εκσυγχρονισμός». Είναι λογικό , η τεχνολογία προχωρά, οι διαδικασίες σε όλο τον κόσμο γίνονται πιο γρήγορες και όλοι θέλουμε ένα κράτος πιο αποτελεσματικό.
Όμως, άλλο πράγμα η θεωρία και άλλο η πράξη. Ειδικά όταν μιλάμε για το εμπόριο, για εισαγωγές, για προϊόντα που πρέπει να φτάσουν στην αγορά στην ώρα τους.
Η πρόσφατη εφαρμογή της κεντρικοποίησης των τελωνείων, με τη δημιουργία των λεγόμενων Τελωνειακών Ελεγκτικών Κέντρων (ΤΕΚ), αποδείχθηκε στην πράξη ότι έχει σοβαρά προβλήματα. Όχι γιατί δεν υπάρχουν ικανά στελέχη ή γιατί κάποιος δεν θέλει να λειτουργήσει σωστά. Αλλά γιατί το ίδιο το σύστημα είναι από τη φύση του δυσλειτουργικό.
Και αυτό, όσοι γνωρίζουμε από εμπόριο, το είδαμε να έρχεται.
Σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπου εφαρμόστηκαν παρόμοια συστήματα, τα αποτελέσματα δεν ήταν ενθαρρυντικά.
Η υπερβολική απομάκρυνση των διαδικασιών από τα τοπικά τελωνεία, η απόφαση να μπουν όλα «σε ένα κέντρο», μπορεί στα χαρτιά να ακούγεται οργανωμένη και τακτοποιημένη. Στην πράξη, όμως, σημαίνει καθυστέρηση, αποξένωση από την τοπική αγορά, αδυναμία κατανόησης ειδικών περιπτώσεων και τελικά μπλοκάρισμα της εμπορικής ροής.
Και αυτό ακριβώς ζούμε σήμερα στην Ελλάδα.
Τα προϊόντα, από ΙΧ μέχρι απλά καταναλωτικά αγαθά, δεν φτάνουν στην ώρα τους.
Η αγορά βλέπει παραδόσεις να καθυστερούν.
Οι επιχειρήσεις πιέζονται γιατί δεν μπορούν να προγραμματίσουν σωστά.
Οι πελάτες δυσανασχετούν, και δικαίως.
Και όλα αυτά την ώρα που οι επαγγελματίες του τελωνειακού χώρου, τα στελέχη στα τοπικά τελωνεία αλλά και οι ελεγκτές στα ΤΕΚ, κάνουν ό,τι μπορούν για να “τρέξουν” τις διαδικασίες σε ένα δύσκολο πλαίσιο.
Το πρόβλημα δεν είναι οι άνθρωποι.
Είναι η ίδια η λογική της υπερβολικής κεντρικοποίησης, που, ειδικά σε μια χώρα όπως η δική μας, με έντονη γεωγραφική διασπορά, μεγάλες ανάγκες σε logistics και συνεχείς εισαγωγές αγαθών, δεν μπορεί να λειτουργήσει αποδοτικά.
Στην πράξη, δημιουργούνται καθημερινά αδιέξοδα. Οι καθυστερήσεις εκτελωνισμών δεν είναι απλά ταλαιπωρία. Είναι κόστος για την αγορά. Είναι αθέμιτος ανταγωνισμός, όταν κάποιοι προσπαθούν να αποφύγουν τα ΤΕΚ μεταφέροντας δραστηριότητες αλλού.
Είναι αστάθεια.
Και όταν το εμπόριο χάνει τη σταθερότητα και την προβλεψιμότητα του, όλοι επηρεάζονται: από τον εισαγωγέα μέχρι τον τελικό καταναλωτή.
Δεν μιλάμε θεωρητικά. Το ζούμε καθημερινά.
Ως γραφείο που είναι παρόν σε όλες τις διαδικασίες, βλέπουμε το αποτέλεσμα αυτού του σχεδιασμού και ανησυχούμε. Όχι μόνο για εμάς και τους πελάτες μας. Αλλά για όλη την αγορά.
Η λύση δεν είναι να σταματήσουν όλα, ούτε να ακυρωθεί η ανάγκη για εκσυγχρονισμό.
Η λύση είναι να γίνει ορθή και ρεαλιστική προσαρμογή.
Να ακούσουμε την αγορά, τους ανθρώπους που χειρίζονται το εμπόριο κάθε μέρα.
Να ξαναδούμε τη λειτουργία των ΤΕΚ με στόχο την απλοποίηση, την ευελιξία και την υποστήριξη των τοπικών τελωνείων, όχι την αποδυνάμωσή τους.
Γιατί το εμπόριο δεν μπορεί να περιμένει.
Και γιατί, στο τέλος της ημέρας, η επιτυχία κάθε μεταρρύθμισης κρίνεται στην πράξη και όχι στα χαρτιά.
Kelaidis Customs
